Hipoglikemia to stan, w którym stężenie glukozy we krwi spada poniżej 70 mg/dl. Może on dotyczyć nie tylko osób, które chorują na cukrzycę – istnieje również zjawisko tzw. hipoglikemii reaktywnej, na której rozwój wpływa m.in. styl życia czy stosowana dieta. Hipoglikemia jest bardzo niebezpieczna dla kobiet w ciąży – może wpływać negatywnie zarówno na zdrowie przyszłej mamy, jak i rozwijającego się dziecka.
Hipoglikemia to spadek stężenia glukozy we krwi poniżej poziomu 3,9 mmol/l, czyli poniżej 70 mg/dl. Pod względem klinicznym wyróżnia się kilka rodzajów hipoglikemii – w przypadku hipoglikemii bezobjawowej pomimo spadku poziomu glukozy poniżej normy nie występują objawy, klinicznie istotna hipoglikemia to stężenie glukozy we krwi wynoszące poniżej 3 mmol/l (54 mg/dl), zaś ciężka hipoglikemia to każdy epizod hipoglikemii, który doprowadził do pogorszenia czynności poznawczych pacjenta i wymagał pomocy osób trzecich.
Hipoglikemia w ciąży – przyczyny
Hipoglikemia może występować zarówno u pacjentów, którzy chorują na cukrzycę, jak i u osób, u których choroba ta nie występuje – mamy wówczas do czynienia z tzw. hipoglikemią reaktywną. Podział ten stosuje się również w przypadku hipoglikemii pojawiającej się u kobiet w ciąży.
I tak hipoglikemia w ciąży u kobiet ze zdiagnozowaną cukrzycą najczęściej jest wywołana przez:
- brak posiłku po podaniu insuliny,
- zbyt niską kaloryczność posiłku spożytego po podaniu insuliny,
- zbyt długą przerwę między podaniem insuliny a posiłkiem,
- zbyt szybkie wchłonięcie insuliny,
- zbyt dużą dawkę przyjętej insuliny.
Może również występować tzw. hipoglikemia reaktywna w ciąży, która diagnozowana jest u kobiet zdrowych (bez cukrzycy). Do przyczyn hipoglikemii reaktywnej w ciąży zalicza się:
- brak regularności w spożywaniu posiłków (zbyt długie przerwy, wynoszące ponad 5-6 godzin),
- pomijanie spożywania śniadań przez ciężarną,
- spożywanie zbyt dużych posiłków w godzinach wieczornych,
- spożywanie nieprawidłowo skomponowanych posiłków (zbyt dużo węglowodanów),
- spożywanie dużych ilości słodkich przekąsek i picie słodzonych napojów.
Niski cukier w ciąży – objawy
Objawy niskiej glukozy w ciąży mogą się pojawiać powoli, stopniowo i pojedynczo, ale również nagle, w większej liczbie – zależnie od poziomu niedocukrzenia, ale również indywidualnych predyspozycji organizmu. Wśród tych symptomów znajdują się:
- bardzo silne uczucie głodu,
- nudności i wymioty,
- niepokój, nerwowość,
- przyspieszenie akcji serca,
- drgawki,
- podwójne widzenie,
- zaburzenia oddechu,
- zaburzenia krążenia,
- problemy z koncentracją.
Hipoglikemia w ciąży – skutki dla dziecka i matki
Badania zlecane przez ginekologa kobietom w ciąży zawsze obejmują pomiar cukru we krwi, więc ewentualną hipoglikemię na szczęście dość łatwo jest zdiagnozować. Jeśli u pacjentki rozpozna się zbyt niski poziom cukru we krwi, konieczne są wizyta u diabetologa i wdrożenie odpowiedniego postępowania, zarówno farmakologicznego, jak i związanego np. ze stylem życia i dietą. Nieleczona hipoglikemia w ciąży może mieć bowiem poważne skutki dla zdrowia matki i dziecka.
Jeśli chodzi o rozwój płodu, występujące u matki niedocukrzenie zwiększa ryzyko rozwoju wad wrodzonych (np. małogłowia) oraz zbyt niskiej masy urodzeniowej dziecka. U kobiet hipoglikemia w ciąży jest czynnikiem rozwoju insulinooporności, a w konsekwencji – także cukrzycy. W skrajnych przypadkach bardzo silne niedocukrzenie może skończyć się śpiączką, a nawet śmiercią ciężarnej. Dlatego tak ważne jest, by stale kontrolować poziom cukru u kobiet w ciąży i szybko reagować na wszystkie pojawiające się nieprawidłowości.